راهنمای کامل برای انتخاب بهترین حفاظت موتور
کلیدهای حرارتی ABB، به‌ویژه سری‌های پرکاربرد مانند MS116، MS132 و MS165، از مهم‌ترین تجهیزات حفاظتی در بخش صنعت و تابلوهای برق محسوب می‌شوند. این کلیدها به‌طور ویژه برای حفاظت موتورهای الکتریکی طراحی شده‌اند و عملکرد آن‌ها با کلیدهای مینیاتوری و رله‌های بی‌متال تفاوت‌های اساسی دارد. در این مقاله به‌صورت دقیق و عملی تفاوت کلید حرارتی ABB و این تجهیزات را بررسی می‌کنیم تا بتوانید در زمان انتخاب، بر اساس نیاز واقعی سیستم تصمیم درستی بگیرید.
کلید حرارتی ABB چیست؟
کلید حرارتی ABB یا Motor Protection Circuit Breaker (MPCB) تجهیزی است که برای حفاظت کامل موتور در برابر خطاهای مختلف طراحی شده است. این کلید دو بخش حفاظتی اصلی دارد:
1. حفاظت حرارتی (جریان زیاد یا Overload)
ناشی از بالا رفتن جریان موتور در اثر بار بیش از حد، گیرپاژ، یا مشکل مکانیکی.
2. حفاظت مغناطیسی (اتصال کوتاه یا Short Circuit)
قطع لحظه‌ای برای جلوگیری از آسیب شدید.
ترکیب این دو حفاظت در یک دستگاه، کلید حرارتی را به گزینه‌ای قدرتمند برای حفاظت موتور تبدیل کرده است؛ گزینه‌ای که کلید مینیاتوری و بی‌متال به‌صورت جداگانه ارائه نمی‌دهند.
تفاوت کلید حرارتی ABB با کلید مینیاتوری (MCB)
کلید مینیاتوری معمولاً برای حفاظت خطوط توزیع مثل روشنایی، پریزها و بارهای عمومی استفاده می‌شود. مقایسه این دو تجهیز از چند بُعد انجام می‌شود:
1. کاربرد
-
کلید حرارتی ABB: مخصوص موتورهای سه‌فاز
-
کلید مینیاتوری: مناسب مصرف‌کننده‌ها و مدارهای عمومی
به دلیل ماهیت بار موتور، کلید مینیاتوری گزینه مناسبی برای حفاظت موتور نیست.
2. نحوه عملکرد
کلید مینیاتوری فقط دو حالت دارد:
-
حفاظت اتصال کوتاه (مغناطیسی)
-
حفاظت اضافه‌بار (حرارتی)
اما زمان‌بندی عملکرد آن برای ویژگی‌های خاص موتور طراحی نشده است. موتور هنگام راه‌اندازی جریان چندبرابر جریان نامی می‌کشد؛ کلید مینیاتوری این جریان را خطا تشخیص می‌دهد و مدار را قطع می‌کند، درحالی‌که کلید حرارتی برای چنین شرایطی تنظیم شده است.
3. تنظیم جریان
-
کلید حرارتی ABB: دارای پیچ تنظیم جریان (مثلاً 4–6.3A)
-
کلید مینیاتوری: بدون تنظیم (فقط بر اساس آمپر ثابت تولید می‌شود)
این قابلیت تنظیم در کلیدهای حرارتی باعث می‌شود بتوان آن‌ها را دقیقاً متناسب با موتور تنظیم کرد.
4. حفاظت موتور طبق استاندارد
کلید حرارتی ABB استانداردهای IEC/EN 60947-4-1 و 60947-2 را پشتیبانی می‌کند، درحالی‌که کلید مینیاتوری از IEC 60898 پیروی می‌کند که مخصوص ساختمان‌ها و مصارف خانگی است.
نتیجه
کلید مینیاتوری جایگزین کلید حرارتی ABB نمی‌شود؛ زیرا رفتار موتور با بارهای عمومی کاملاً متفاوت است.
تفاوت کلید حرارتی ABB با بی‌متال (Overload Relay)
بی‌متال زمانی استفاده می‌شود که حفاظت اضافه‌بار لازم باشد، اما توانایی قطع مستقیم مدار را ندارد و باید با کنتاکتور ترکیب شود.
1. ساختار و عملکرد
-
بی‌متال: فقط حفاظت حرارتی دارد
-
کلید حرارتی ABB: حفاظت حرارتی + مغناطیسی
اگر فقط بی‌متال نصب شود، برای اتصال کوتاه نیاز به فیوز یا کلید مینیاتوری جداگانه خواهیم داشت.
2. نیاز به کنتاکتور
بی‌متال:
-
بدون کنتاکتور بی‌فایده است
-
فقط فرمان قطع صادر می‌کند
کلید حرارتی ABB:
-
مستقل از کنتاکتور کار می‌کند
-
می‌تواند مداری که دچار خطا شده را خودش قطع کند
-
اما امکان اتصال مستقیم به کنتاکتور به‌صورت ماژولار را هم دارد
3. سرعت عمل در خطا
در اتصال کوتاه، بی‌متال هیچ نقشی ندارد، اما کلید حرارتی ABB ظرف چند میلی‌ثانیه مدار را قطع می‌کند. این موضوع برای حفاظت سیم‌پیچ موتور حیاتی است.
4. قابلیت تنظیم
هر دو دارای قابلیت تنظیم اضافه‌بار هستند، اما دقت کلیدهای حرارتی ABB معمولاً بیشتر است و نمودار تریپ آن‌ها برای موتور طراحی شده است.
نتیجه تفاوت کلید حرارتی ABB
بی‌متال به‌تنهایی نمی‌تواند جای کلید حرارتی ABB را بگیرد. درواقع برای حفاظت کامل موتور باید فیوز + کنتاکتور + بی‌متال نصب شود، درحالی‌که کلید حرارتی ABB همین کار را یکجا انجام می‌دهد.
مزایا و تفاوت کلید حرارتی ABB نسبت به مینیاتوری و بی‌متال
۱. حفاظت کامل موتور در یک تجهیز
کلید حرارتی ABB:
-
حفاظت اضافه‌بار
-
حفاظت اتصال کوتاه
-
حفاظت خطای فاز
-
امکان قطع و وصل به‌عنوان کلید اصلی موتور
این ترکیب در هیچ‌یک از دو تجهیز دیگر به‌صورت مجزا وجود ندارد.
۲. صرفه‌جویی در فضا و هزینه
به‌جای سه تجهیز (فیوز، کنتاکتور، بی‌متال)، یک تجهیز کافی است.
این موضوع در تابلوهای صنعتی با فضای محدود بسیار مهم است.
۳. قطع هم‌زمان سه‌فاز
قطع هم‌زمان سه‌فاز در زمان خطا، به جلوگیری از سوختن سیم‌پیچ کمک زیادی می‌کند؛ ویژگی‌ای که بی‌متال ندارد.
۴. قابلیت تنظیم دقیق
تنظیم جریان کلید حرارتی ABB امکان هماهنگ کردن آن با شرایط واقعی موتور را فراهم می‌کند؛ موضوعی که کلید مینیاتوری ارائه نمی‌دهد.
۵. قابلیت نصب سریع و یکپارچه با کنتاکتورهای ABB
این کلیدها به‌صورت ماژولار طراحی شده‌اند و بدون سیم‌کشی اضافه به کنتاکتور سری AF متصل می‌شوند.
این موضوع سرعت نصب را افزایش می‌دهد و احتمال خطای سیم‌بندی را کاهش می‌دهد.
چه زمانی از کلید حرارتی ABB استفاده کنیم؟
۱. وقتی موتور سه‌فاز دارید.
۲. زمانی که جریان راه‌اندازی بالاست و نمی‌خواهید قطع بی‌مورد اتفاق بیفتد.
۳. وقتی می‌خواهید حفاظت اتصال کوتاه و اضافه‌بار را هم‌زمان داشته باشید.
۴. در تابلوهایی که فضای محدود دارند.
۵. برای موتورهایی با اهمیت بالا مثل پمپ‌ها، نوار نقاله‌ها، کمپرسورها و هواکش‌های صنعتی.
چه زمانی بی‌متال یا کلید مینیاتوری انتخاب بهتری است؟
-
اگر بار غیرموتوری دارید، کلید مینیاتوری گزینه عادی و اقتصادی است.
-
اگر کنتاکتور دارید و فقط به اضافه‌بار نیاز دارید (و اتصال کوتاه با فیوز حل شده)، بی‌متال پاسخ‌گو است.
-
در مواردی که استانداردهای پروژه الزاماتی خاص برای حفاظت خط و بار دارد، ممکن است ترکیب فیوز + بی‌متال ترجیح داده شود.
جمع‌بندی تفاوت کلید حرارتی ABB
کلید حرارتی ABB یک تجهیز تخصصی برای حفاظت موتور است که می‌تواند به‌تنهایی جای چند تجهیز مختلف را بگیرد. تفاوت اصلی آن با کلید مینیاتوری در نوع کاربرد و زمان‌بندی تریپ است و تفاوتش با بی‌متال در توانایی قطع اتصال کوتاه و استقلال عملکرد. در پروژه‌هایی که موتور نقش کلیدی دارد، انتخاب کلید حرارتی ABB نه‌تنها سرعت نصب را بالا می‌برد، بلکه از نظر ایمنی و عمر تجهیزات نیز بهترین گزینه محسوب می‌شود.
برای اطلاع از قیمت روز محصولات از طریق واتساپ استعلام قیمت نموده و یا با ما تماس بگیرید.
